26 sierpnia 2025 roku byliśmy świadkami kolejnej relokacji lokomotywy SU46-054, która decyzją właściciela czyli PKP Cargo została przeznaczona do zachowania. Wszystko wskazuje na to, że swoje miejsce na torze odstawczym lokomotywa znalazła na terenie dawnej Parowozowni w Jarocinie pod opieką Towarzystwa Kolei Wielkopolskiej.

SU46-054 to ostatnia lokomotywa typu 303D wyprodukowana przez Zakłady Hipolita Cegielskiego w Poznaniu (dwie ostatnie lokomotywy tego typu 053 i 054 wyjechały z fabryki w 1985 roku) i jedna z sześciu lokomotyw tego typu (nie licząc SU46-049 na bazie której powstała zmodernizowana ST46-01), które nie zostały jeszcze skasowane. Jeśli nic się nie zmieniło to cztery lokomotywy mają zostać zachowane: SU46-014 gnijąca od lat na bocznicy w rejonie stacji Lublin Tatary, SU46-029 przekazana pod opiekę do KSK Wrocław, SU46-034, która po odmalowaniu miała zostać postawiona przy dworcu kolejowym w Legnicy, ale nadal stoi na terenie Punktu Utrzymania Taboru w Węglińcu i bohaterka niniejszego artykułu czyli SU46-054, która po zlikwidowaniu PUT Leszno przetransportowana została do PUT Szczecinek, a teraz wróciła do wielkopolskiego Jarocina pod opiekę Towarzystwa Kolei Wielkopolskiej. Status pozostałych dwóch lokomotyw serii SU46, czyli 031 i 035 odstawionych w Węglińcu nie jest mi znany.

Kilka słów o lokomotywie

Ostatnie dwie lokomotywy typu 303D, których produkcję próbowano wznowić w 1985 roku (053, 054) różniły się nieznacznie budową od pozostałych lokomotywy tego typu produkowanych seryjnie. Pierwszą doskonale rzucającą się w oczy zmianą był inny, pionowy układ żaluzji o zmienionych wymiarach na pudle lokomotywy przez które z zewnątrz zasysane było powietrze potrzebne do wentylatorów silników trakcyjnych. Kolejnymi widocznymi zmianami na pudle był inny układ ryfli, a także zmniejszone okna boczne w kabinach maszynisty. Ogólnym założeniem zmian konstrukcyjnych wprowadzonych w projekcie lokomotywy 303D w 1983 roku przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Pojazdów Szynowych w Poznaniu było zastosowanie w większym zakresie materiałów i urządzeń produkcji krajowej. Do napędu hydrostatycznego agregatu chłodzącego zastosowano pompy produkcji Bumar-u Szczecin, zmodernizowane prądnice główne typu GP-846B2 wyprodukowano w Dolmel-u, nowy prostownik prądnicy ogrzewczej typu PO1-150/3,3 i regulator napięcia TRN-3 zastosowany w dwóch ostatnich egzemplarzach lokomotyw serii SU46 powstał w firmie Lamina. Ponadto zamiast wzbudnicy typu BA5-72U zastosowano regulator TUPEX-1 (regulator pracował w obwodach 110 V, regulując prąd wzbudzenia, a tym samym napięcie i moc prądnic głównych tych lokomotyw), wprowadzono zmiany konstrukcyjne pomp oleju i wody, chłodnicy oleju, a także nowe panewki łożysk głównych i korbowodowych silnika spalinowego W2112SSF. Wprowadzono także nowy typ sprzęgu między wózkowego oraz sterowanie hamulcem postojowym za pomocą siłowników hydraulicznych.

Jednak pomimo wprowadzonych zmian konstrukcyjnych zaniechano dalszej produkcji lokomotywy serii SU46. Na ten temat powstało wiele mitów, mi najbardziej podoba się ten o zakazie produkcji wydanym przez Związek Radziecki. Niestety łatwy do obalenia. Bo jeśli wziąć pod uwagę, że w okresie produkcji seryjnej lokomotywy spalinowych serii SU46 HCP Poznań wyprodukowało już dla Polskich Kolei Państwowych 265 lokomotyw serii SP45 i to, że trwała elektryfikacja linii kolejowych na masową skalę dojdziemy do wniosku, że projekt lokomotywy typu 303D, serii SU46 w latach seryjnej produkcji (1976-77) był opóźniony co najmniej o 10 lat i nie było już tak dużego zapotrzebowania na liniowe lokomotywy spalinowe, co potwierdza relokacja tych maszyn z lokomotywowni obsługujących ruch pasażerski na głównych liniach kolejowych kraju, do lokomotywowni obsługujących ruch lokalny. To były główne powody zaniechania dalszej produkcji tej lokomotywy. Takie jest moje zdanie, jeśli masz inne podziel się nim w komentarzu pod niniejszym artykułem.

Eksploatacja lokomotywy SU46-054

Pierwszą lokomotywownią do jakiej trafiła SU46-054 po opuszczeniu murów poznańskiej fabryki była MD Słupsk, na stan której lokomotywa oficjalnie weszła 23 stycznia 1986 roku. Po przeszło trzyletniej eksploatacji w Słupsku, lokomotywę relokowano do MD Nysa (18.09.1989), a w raz z przekształceniem tamtejszej lokomotywowni w oddział zamiejscowy MD Kamieniec Ząbkowicki po kolejnych dwóch latach (1.09.1991) lokomotywę przekazano na stan lokomotywowni w Kamieńcu aczkolwiek w praktyce wszystkie „nyskie” lokomotywy serii SU46, aż do zamknięcia tej lokomotywowni w 1995 roku stacjonowały w tamtejszej szopie. W Kamieńcu Ząbkowickim 054 stacjonowała prawie 10 lat po czym została przekazana do Węglińca (27.01.2005). 3 stycznia 2014 roku lokomotywę delegowano do Wschodniego Zakładu Spółki PKP Cargo w Lublinie początkowo na 3 tygodnie, jednak od 12 lutego 2014 roku została ona tam na stałe. Kolejna delegacja tym razem do Północnego Zakładu Spółki w Gdyni miała miejsce w październiku 2015 roku. W listopadzie tego samego roku lokomotywę delegowano do Zachodniego Zakładu Spółki w Poznaniu, na stan którego przeszła z początkiem następnego roku (4.01.2016). W tym samym roku zakończono eksploatację lokomotywy SU46-054, a dzisiaj trafiła ona jako eksponat do Jarocina.

Książka pokładowa SU46-054

Historia zdarzeń

Zdjęcia