Spóźnione, choć obszerne podsumowanie ubiegłego roku pod względem eksploatacji lokomotyw spalinowych serii SU46 przed Wami drodzy czytelnicy. Bez wątpienia był to rok kasacji lokomotyw tej serii – na złom przerobiono 19 lokomotyw. Były też pozytywne wydarzenia np. powrót SU46-031 do ruchu. Zapraszam do artykułu.
Styczeń
Na początku 2022 roku PKP Cargo posiadało na ilostanie trzy ostatnie lokomotywy serii SU46, które miały ważne świadectwa sprawności technicznej. Były to lokomotywy SU46-029 (czynna), SU46-035 ( wyłączona z eksploatacji na awarię prądnicy głównej) w Olsztynie i SU46-031 w Węglińcu (teoretycznie sprawna, w zapasie krótkotrwałym, używana sporadycznie jako grzejka do pociągów wojskowych zawsze z drugą lokomotywą). To wszystko co teoretycznie mogło jeździć z tej serii w roku 2022. Teoretycznie, bo jak wiadomo lokomotywy te lata świetności mają już za sobą, a liczba usterek zwiększała się z każdym wyjazdem na szlak. Początek ubiegłego roku to przede wszystkim dwa ważne wydarzenia związane z lokomotywami serii SU46. Zacznę może od tego pozytywnego, dotyczącego powrotu SU46-029 na żelazne szlaki. A więc od początku.
Lokomotywa o numerze inwentarzowym 029 trafiła z Węglińca do Olsztyna na początku grudnia 2018 roku w celu zastąpienia uszkodzonej SU46-017 (oderwana część układu korbowo-tłokowego, uszkodzony blok silnika), ale po kilku miesiącach eksploatacji 029 także uległa poważnej awarii (zatarcie panewek głównych wału korbowego) i trafiła w przysłowiowe krzaki.
Szansa na powrót do ruchu lokomotywy SU46-029 pojawiła się wraz z odstawieniem na wyjeżdżone kilometry SU46-047, z której pod koniec kwietnia 2021 roku przełożono agregat prądotwórczy i prądnicę główną. Po kilku kolejnych miesiącach poświęconych na wykonanie przeglądu poziomu P3 i przemalowaniu lokomotywy na zielony kolor o czym informowałem w artykule: Historyczny schemat malowania SU46-029 oraz Zielona SU46-029 lokomotywa SU46-029 trafiła z powrotem do Olsztyna, gdzie z początkiem nowego roku zaczęła regularną prace przy pociągach towarowych. Nie trwało to długo, gdyż po około miesiącu eksploatacji lokomotywa doznała awarii układu chłodzenia i na “zimno”została przetransportowana do Węglińca. Ale o tym później…
SU46-029 mija zabudowania wsi Poddubówek prowadząc eszelon z amerykańskim sprzętem wojskowym z Litwy do Niemiec w planie TMS 174002.
Początek stycznia zeszłego roku to także smutny czas dla miłośników lokomotyw serii SU46, na której właściciel czyli PKP Cargo już dawno postawił przysłowiowy krzyżyk bowiem rozpoczęto na dużą skalę kasację tych lokomotyw. Co prawda pojazdy te były od dłuższego czasu odstawione i regularnie ograbiane z części przez co nadawały się tylko do skierowania na naprawy główne połączone z modernizacją, ale moim skromnym zdaniem zrezygnowanie z modernizacji (były plany modernizacji aż 20 lokomotyw typu 303D, a zmodernizowano w 2012 roku tylko jedną maszynę do typu 303Da – ST46-01) ostatecznie przybiło przysłowiowego gwoździa do trumny tej serii lokomotyw spalinowych.
W styczniu 2022 roku zezłomowano w Łazach 11 lokomotyw o numerach: 008, 012, 013, 015, 025, 026, 033, 037, 043, 046 i 048. Dwie skasowano w Olsztynie: 009 i 030.
Na koniec warto by przypomnieć, że po awarii prądnicy głównej 18 stycznia lokomotywa SU46-035 ponownie wróciła na żelazne szlaki.
Luty
Na początku lutego (8.02) niesprawną lokomotywę SU46-029 (usterka układu chłodzenia, zepsuty wentylator silników trakcyjnych) przetransportowano do Węglińca na naprawę. Warsztat w Węglińcu uporał się dość szybko z usterkami i 21 lutego 2022 roku po raz pierwszy po powrocie na Dolny Śląsk lokomotywa podjęła pociąg do Zawidowa. Jak się później okazało “zielona suka” miała ciągle problemy z chłodzeniem, które ostatecznie rozwiązano jakiś czas później.
Natomiast jeśli chodzi o drugą czynną maszynę serii SU46 czyli 035 to lokomotywa jeździła bez większych usterek.
SU46-029 ze swoim pierwszym pociągiem po przekazaniu do Węglińca.
W dniu dzisiejszym SU46-029 poprowadziła skład cystern w planie TNS 663073/2 z Węglińca do Zawidowa i wróciła z Zawidowa do Węglińca z jedną cysterną w planie TNS 663075/4.
Marzec
Na początku marca z Olsztyna i Zajączkowa Tczewskiego do stacji Łazy na kasację zostały przetransportowane cztery lokomotywy serii SU46: 004, 017, 022 (Olsztyn) i 024 (Zajączkowo). Po dostarczeniu lokomotyw na miejscu, od razu przystąpiono do kasacji. Tym samym liczba skasowanych lokomotyw tej serii w roku 2022 wzrosła do 17 maszyn, a to jeszcze nie był koniec.
Węgliniecka SU46-029 zaliczała defekt za defektem, a warsztat ciągle walczył z chłodzeniem. A raczej z jego brakiem. Pomimo wymiany chłodnicy temperatura cieczy chłodzącej ciągle rosła, a chłodnica była zimna. Z tego też powodu maszyna w marcu wyjechała z szopy tylko cztery razy.
SU46-029 wjeżdża na bok w Jerzmankach prowadząc próżny skład węglarek pod załadunek do Sulikowa w planie 664165/4. W Jerzmankach nastąpi krzyżowanie z pociągiem IGL-u prowadzonym przez M62-3554 i TEM2-074. SU46-029 po odstawieniu węglarek w Sulikowie pojechała luzem do Turoszowa po próżny pociąg, który ściągnęła do Węglińca.
Olsztyńska SU46-035 bez zmian była ciągle w ruchu i bez większych awarii, chociaż większość jej przejazdów to jazdy luzem. Wyjeżdżone w tym miesiącu 3052 km jest naprawdę imponujące, chociaż jak już wspomniałem większość to jazdy luzem (40 przejazdów – 1848 km). Było też 27 przejazdów ze składami na łączną ilość 1204 km.
Kwiecień
Ilostan lokomotyw serii SU46 na dzień 12.04.2022r.
Numer lokomotywy | Status | Data ważności świadectwa | Ilostan |
SU46-029 | Sprawna | 29.06.2023 | Zakład: Północny Sekcja: Iława Lokalizacja: Olsztyn |
SU46-031  | Sprawna | 29.03.2024 | Zakład: Dolnośląski Sekcja: Legnica Lokalizacja: Węgliniec |
SU46-035  | Sprawna | 28.06.2023 | Zakład: Północny Sekcja: Legnica Lokalizacja: Węgliniec |
Wydarzeniem kwietnia był bez wątpienia powrót do ruchu węglinieckiej SU46-031, która była w zapasie krótkotrwałym od 14 grudnia 2021 roku! Wcześniej też raczej stała w szopie niż jeździła. Co prawda zdarzyło się, że 031 kilka razy wyjechała do pociągów wojskowych ale tylko jako grzejka i za każdym razem z drugą lokomotywą. Dzięki temu, że lokomotywa wróciła do ruchu ilostan sprawnych lokomotyw serii SU46 wzrósł do 100%.
SU46-029 problemy z chłodzeniem miała już za sobą i coraz częściej wyjeżdżała na szlak. W kwietniu lokomotywa przejechała około 1149 km. Prowadziła pociągi do stacji takich jak: Zawidów, Sulików czy Forst Lausitz
SU46-031 w kwietniu prowadziła 7 pociągów, 5 razy przejechała luzem na łączną ilość 470 km. Najciekawszym przejazdem z mojego punktu widzenia był transport wojskowy na odcinku Leszno Górne – Głogów. Zaplanowane brutto 1100 ton było sporym wyzwaniem dla lokomotywy, z którym na szczęście poradziła sobie koncertowo.
SU46-035 w dalszym ciągu utrzymywała wysoki poziom pracy. W kwietniu lokomotywa przejechała około 2780 km.
Maj
SU46-031, która po powrocie z zapasu krótkotrwałego 26 kwietnia poprowadziła swój pierwszy pociąg z Turoszowa do Węglińca po przejechaniu około 738 km (7 razy luzem i 9 razy ze składami) i 14 dniach eksploatacji uległa w Żaganiu poważnej awarii silnika spalinowego co trwale wyeliminowało ją z ruchu. Brak sprawnych silników spalinowych i części do nich nie wróży dla tej lokomotywy świetlanej przyszłości. Co prawda z trzech lokomotyw serii SU46, które mają ważne świadectwo sprawności technicznej to właśnie 031 ma najdłuższy termin eksploatacji (do 29.03.2024r.) ale żeby ewentualnie wrócić na szlak musi czekać, aż do końca swoich świadectw dojeżdżą albo SU46-029, albo SU46-035 i będą miały sprawne silniki spalinowe.
SU46-031 podczas manewrów z wagonami na bocznicy szlakowej w Kunicach. Po wystawieniu składu na tor szlakowy i zabezpieczeniu bocznicy pociąg odjedzie w planie TKS 773025 i będzie pchany w kierunku Żar przez około 5 kilometrów.
SU46-035 ze względu na brak pracy i zwiększony ilostan lokomotyw serii ST44 i ST48 w okolicy Olsztyna z dniem 16 maja została skierowana do zapasu krótkotrwałego. Tym samym w ruchu została tylko SU46-029.
Lokomotywa SU46-029 z miesiąca na miesiąc jeździła coraz więcej co mnie bardzo cieszyło. Zwiększone zapotrzebowanie na obsługę polskich i amerykańskich transportów wojskowych w maju do których zatrudniana była “suka” zdecydowanie przełożyło się na liczbę przejechanych kilometrów, która wyniosła około 2856 kilometrów (1283 km luzem i 1573 km z pociągami). Sam transport pociągów wojskowych wyniósł około 672 km, a do tego trzeba by było doliczyć przejazdy luzem po eszelony, transporty wagonów pasażerskich oraz jazdy z pociągami pod załadunek i po rozładunku. Wtedy liczba kilometrów przejechanych przez SU46-029 w obsłudze transportów wojskowych była by zdecydowanie większa.
Czerwiec, Lipiec, Sierpień, Wrzesień
W tych miesiącach w ruchu pozostawała tylko SU46-029 z Węglińca co nie znaczy, że nic się nie działo.
16 czerwca odbył się w Żaganiu VIII Loko-piknik zorganizowany przez żarsko – żagańskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei “Ok-1”, a gwiazdą pikniku była SU46-029, która poprowadziła kilka pociągów w okolicy żagańskiego węzła kolejowego. Były to przejazdy do Żar, Tuplic, Bieniowa i Małomic. Pisałem o nich tutaj: SU46-029 z pociągami turystycznymi wokół Żagania.
W czerwcu lokomotywa SU46-029 przejechała około 1374 km (619 km prowadząc pociągi towarowe, 122 km prowadząc pociągi turystyczne wokół Żagania i 633 km przejeżdżając luzem). Przy czym należy pamiętać, że są to same kilometry wynikające z odległości miedzy stacjami. Nie uwzględniam w wyliczeniach jazd manewrowych, przestawiania w szopie czy zjazdów na tankowanie. Natomiast jeśli chodzi o podjęte pociągi, to pociągów towarowych było 23, pociągów turystycznych było 6, a jazd luzem 17.
Oprócz dotychczasowych stacji, które SU46-029 “odwiedzała” w poprzednich miesiącach tj. Sulików, Zawidów, Turoszów czy z racji obsługi pociągów wojskowych Leszno Górne pojawiły się nowe lokalizacje, które dotychczas obsługiwane były lokomotywami serii ST44 lub 311D. Tak więc w czerwcu “029” pojawiła się w Rakowicach Wielkich, Niwnicach, Nowogrodźcu, Leśnej i Zarębie.
Na początku lipca SU46-007 i SU46-023 zostały przetransportowane z Węglińca do stacji Łazy na kasację. W tym samym miesiącu 007 i 023 zostały skasowane. Tym samym liczba skasowanych lokomotyw serii SU46 w roku 2022 wzrosła do 19 maszyn, z czego zdecydowana większość (17 lokomotyw) została przerobiona na złom w Łazach przez firmę PPHU “Mardo” Maria Domińczyk z Poraja.
SU46-023 i SU46-007 przygotowane do transportu do stacji Łazy, gdzie odbędzie się kasacja.
Jedyna eksploatowana w lipcu lokomotywa serii SU46 przejechała 2212 km. Najczęściej odwiedzanymi przez SU46-029 stacjami były: Zawidów 6 razy, Turoszów 4 razy, Forst Lausitz, Leszno Górne i Żary po 2 razy oraz raz “suka” pojechała do Sulikowa. Lokomotywa prowadząc pociągi przejechała w lipcu około 958 km, a jazdy luzem wyniosły około 1227 km.
W sierpniu jednym z ciekawszych wydarzeń w pracy eksploatacyjnej SU46-029 był transport lokomotywy SM30-641 z bocznicy zakładowej Kopalni i Zakładu Przeróbczego Piasków Szklarskich (KiZPPS) w Osiecznicy na bocznicę KSM “Surmin-Kaolin” w Nowogrodźcu. Była to rotacja manewrówki między zakładami, których właścicielem jest Grupa Quarzwerke.
We wrześniu “węgliniecka” SU46-029 wyjeżdżała na szlak 16 razy. Tym samym po torach przejechała około 2631 km (dane liczone z oficjalnej strony PKP Cargo – Odległości taryfowe) w tym jazd luzem było około 1549 km, a ze składami około 1082 km. Tyle sucha statystyka…
W tym miesiącu na Ośrodku Szkolenia Wojsk Lądowych Żagań – “Karliki” odbywało się ćwiczenie wojskowe “Ryś-22”, na które do Żagania transportami operacyjnymi przybyli żołnierze i sprzęt podległy 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Do pociągów wojskowych w składach których jechały wagony pasażerskie do przewozu żołnierzy zadysponowano SU46-029 z ogrzewaniem elektrycznym 3000V. W sumie lokomotywa obsłużyła 8 takich transportów, w większości były to pociągi wyciągane do stacji węzłowych w Głogowie i Legnicy.
SU46-029 manewruje z transportem wojskowym przejeżdżając po moście kolejowym nad rzeką Bóbr.
Październik, Listopad, Grudzień
W raz z zwiększonym zapotrzebowaniem na obsługę pociągów towarowych w okolicy Olsztyna z dniem 16.10.2022r. z zapasu krótkotrwałego do ruchu powróciła SU46-035, która do końca miesiąca przejechała około 1905 km (luzem 1124km, z pociągami 781 km). Lokomotywę najczęściej można było spotkać w Iławie, Korszach i okolicach Suwałk.
W październiku lokomotywa SU46-029 do pracy wyjechała 10 razy przejeżdżając razem około 1432 km. Na tą sumę składają się 742 km przejechane luzem i 690 km przejechane z pociągami. Najczęściej odwiedzanymi stacjami były: Żagań (4 razy), Legnica (3) i Zawidów (2). W porównaniu z wrześniem widać znaczny spadek pracy przewozowej, który spowodowany był mniejszą ilością transportów wojskowych.
SU46-029 z transportem wojskowym wjeżdża do Żagania.
Koniec listopada przyniósł niespodziewaną decyzję właściciela dwóch ostatnich czynnych lokomotyw serii SU46 o skierowaniu ich do Zapasu Krótkotrwałego. Tym samym mamy sytuację bez precedensu. Po raz pierwszy w historii nie ma serii SU46 w ruchu!
Podsumowanie
Rok 2022 bez wątpienia był rokiem ciekawym jeśli chodzi o lokomotywy serii SU46. Na plus trzeba zaliczyć fakt, że mimo pogarszającego się stanu technicznego tych 46 letnich pojazdów ciągle możemy je zobaczyć w ruchu co obrazują poniższe wykresy kilometrów przejechanych w ubiegłym roku przez SU46-029 i SU46-035.
Ubiegły rok był także rokiem kasacji lokomotyw tej serii, w którym skasowano najwięcej maszyn serii SU46 -19 lokomotyw to prawdziwy pogrom serii.
Na koniec jeszcze parę słów o pozostałych lokomotywach SU46, o których nie wspomniałem w artykule. SU46-034 znajdująca się obecnie w Węglińcu oczekuje na transport do Legnicy i po odmalowaniu stanie przy dworcu jako eksponat w towarzystwie elektrowozu ET21-548 i parowozu Ty2-540. SU46-054 wytypowana do zachowania przebywa w Lesznie. SU46-014 odstawiona od dawna w okolicy stacji Lublin Tatary, również ma zostać zachowana lecz w tej chwili jej sytuacja jest nie jasna. Lokomotywa miała zostać przekazana do Żagania dla Stowarzyszenia Miłośników Kolei “Ok-1”. Po odmalowaniu stanęła by przy parowozie Ok1-198. Jednak na tą chwilę sprawa przycichła. Zobaczymy co czas przyniesie.
